Σε μία περιοχή όπως το Τρίγωνο του Έβρου, όπου το δημογραφικό πρόβλημα είναι εμφανές και τα χωριά παλεύουν καθημερινά να κρατηθούν ζωντανά, μια ομάδα ανθρώπων αποφασίζει να δώσει φως, δημιουργία και ζωή μέσα από την Τέχνη.
Ο λόγος για το CoFestival, μια πρωτοβουλία της καλλιτεχνικής ομάδας CoTranspose, που τα τελευταία τέσσερα χρόνια μετατρέπει τα απομονωμένα χωριά του Βορείου Έβρου σε πολιτιστικά εργαστήρια. Στην εποχή που η εγκατάλειψη και η ερήμωση απειλούν τα μικρά χωριά της ευαίσθητης αυτής περιοχής, μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Βουλγαρίας, φιλοξενούνται φέτος περίπου 50 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, με σκοπό να εμπνευστούν, να δημιουργήσουν και να συνδεθούν με τον τόπο, κατά τη διάρκεια των ημερών του Πάσχα.
«Φέτος μεταφέραμε το φεστιβάλ το Πάσχα για να φέρουμε κόσμο στα χωριά μας αυτή την περίοδο», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ελένη Τσομπανίδου, ιδρυτικό μέλος της ομάδας, μιλώντας στην εκπομπή Εβροσκόπιο του Ράδιο Έβρος. Με συμμετοχές από τον Καναδά, τη Νέα Υόρκη, την Ινδία, την Ολλανδία, αλλά και από κάθε γωνιά της Ελλάδας, το φεστιβάλ ανοίγει τις πόρτες του στα χωριά Δίκαια, Πάλλη και Δίλοφο, φέρνοντας κοντά ντόπιους και επισκέπτες μέσα από ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα δράσεων. Συνοπτικά, οι δράσεις του CoFestival περιλαμβάνουν αισθητηριακά εργαστήρια για παιδιά και βρέφη, συμμετοχικές γαστρονομικές εμπειρίες με ντόπιους σεφ και παραγωγούς, μουσικές βραδιές με μπάντες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ανταλλακτικά παζάρια, αλλά και ανοιχτές συνεργασίες με τις τοπικές επιχειρήσεις. «Έχουμε προσελκύσει όλες τις επιχειρήσεις των Δικαίων και τους έχουμε προσκαλέσει να συμμετέχουνε με όποιον τρόπο θέλουνε», επισημαίνει η Ελένη.
Η κάθε μέρα του τριημέρου είναι αφιερωμένη και σε ένα διαφορετικό χωριό. Το φετινό πρόγραμμα ξεκινάει από τη Μεγάλη Τρίτη (15.04.2025) στα Δίκαια, με αισθητηριακά εργαστήρια για βρέφη και παιδιά, γαστρονομικά εργαστήρια με τοπικούς σεφ, και καλλιτεχνικές παρουσιάσεις. «Θέλουμε να προσελκύσουμε και τις πολύ μικρές ηλικίες… συνήθως δεν υπάρχει κάτι για τα βρέφη, αλλά φέτος θα έχουμε messy play ακόμη και για αυτά», σημείωσε η Ελένη. Την επόμενη ημέρα, στην Πάλλη, το φεστιβάλ συνεχίζεται με εργαστήρια παραδοσιακού ψωμιού, μουσικές παραστάσεις από διεθνείς μπάντες και ανταλλακτικά παζάρια με χειροποίητα προϊόντα και vintage ρούχα. Και τη Μεγάλη Πέμπτη στο Δίλοφο φιλοξενείται η τρίτη ημέρα του φεστιβάλ, με το παραδοσιακό βάψιμο αυγών, καλλιτεχνικές παρουσιάσεις, εργαστήρια, συναυλίες και γαστρονομικές δράσεις που «ζωντανεύουν» ένα χωριό μόλις 18 κατοίκων…
Το ζωντανό παράδειγμα της Ελένης και η επιστροφή στο χωριό
Η Ελένη Τσομπανίδου, με καταγωγή από Δίκαια και Δίλοφο, δεν είναι απλώς μια διοργανώτρια. Είναι η ίδια ένα ζωντανό παράδειγμα επιστροφής και πίστης στον τόπο της. Μετά από χρόνια στην Ολλανδία, γύρισε πίσω στο χωριό μαζί με την κόρη της. «Η κόρη μου είναι το μοναδικό πρωτάκι στο Δημοτικό Σχολείο Δικαίων», λέει συγκινημένη, τονίζοντας με νόημα τη σπουδαιότητα του να μένει ζωντανή η ζωή και η παιδικότητα σε αυτά τα μέρη.
Και το φεστιβάλ δεν είναι απλώς μια πολιτιστική διοργάνωση. Είναι ένα κάλεσμα επιστροφής, μια πράξη αντίστασης στη λήθη της περιφέρειας, μια γιορτή δημιουργίας που συνδέει τον τόπο με τον κόσμο. Ο τόπος αναπνέει και πάλι. Και όπως λέει η ίδια η Ελένη Τσομπανίδου, «το χωριό είναι μια ιδέα που θέλουμε να ξανανακαλύψουμε». Η CoTranspose, μέσω του CoFestival, κάνει ακριβώς αυτό: ξαναδίνει ταυτότητα, φωνή και μέλλον στην εσχατιά του Έβρου, εκεί όπου η τέχνη συναντά την ανάγκη για επιβίωση και ελπίδα.
Έτσι, το CoFestival δεν είναι απλώς ένα ακόμα φεστιβάλ. Είναι μια πλατφόρμα φιλοξενίας και συνδημιουργίας, που λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όπως εξήγησε η Ελένη, «τρέχει πλέον όλο τον χρόνο» και αποσκοπεί στη σύνδεση των καλλιτεχνών με την τοπική κοινωνία, την καθημερινότητα και την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου. Άλλωστε για το συγκεκριμένο τριήμερο, οι διεθνείς καλλιτέχνες βρίσκονται ήδη στην περιοχή από την 1η Απριλίου και θα παραμείνουν, φιλοξενούμενοι σε διάφορα ανενεργά σπίτια των χωριών, ως αρχές Μαΐου.
Από την καχυποψία στην αποδοχή και την αναγνώριση
Όχι για να «κάνουν ένα event», αλλά για να συμμετάσχουν σε μια εμπειρία ζωής, μαζί με τους ανθρώπους του τόπου, η ιδρυτική ομάδα και όσα άτομα εντάχθηκαν στην πορεία στην CoTranspose, επιμένουν στο διαφορετικό. Και αυτό κάνουν: με άνοιγμα στους ανθρώπους, οι δράσεις γίνονται πια μια μεγάλη αγκαλιά, στην οποία συμμετέχουν ενεργά κάτοικοι, επισκέπτες, εθελοντές, αλλά και τοπικές επιχειρήσεις.
Και όμως, δεν ήταν όλα ρόδινα στην αρχή. Η ομάδα αντιμετώπισε καχυποψία, εχθρότητα, ακόμα και πόλεμο από ορισμένες περιπτώσεις – λίγες όμως, παρότι “ισχυρές” ως προς θεσμικά “αξιώματα”. Κάποιοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι δουλειά έχουν οι καλλιτέχνες σε ένα απομονωμένο χωριό, φτάνοντας το θέμα να συζητιέται ακόμα και εντός του Δημοτικού Συμβουλίου Ορεστιάδας. Αλλά με συνέπεια, διαφάνεια και σεβασμό στον τόπο, αυτά τα “διαφορετικά” παιδιά της CoTranspose κατάφεραν να κερδίσουν όχι μόνο την αποδοχή αλλά και την καρδιά της περιοχής.
Πηγή: radioevros.gr
Κεντρική φωτογραφία: Καθαρισμός πρώην κτηνοτροφικής μονάδας στο Δίλοφο απο εθελοντές της καλλιτεχνικής ομάδας Cotranspose, ώστε να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες των διοργανώσεων του CoFestival – (από την ομάδα ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΜΑΣ στο facebook).
