Του Δημοσθενη Π. Δούκα.
Η Ευρώπη βιώνει μια «σοβαρή κρίση δημόσιας υγείας» καθώς σε σχεδόν όλες τις περιοχές της ηπείρου καταγράφονται επικίνδυνα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Σύμφωνα με ανάλυση του Guardian η οποία βασίστηκε στα στοιχεία από 1.400 σταθμούς παρακολούθησης, το 98% των Ευρωπαίων ζει σε περιοχές όπου τα μέσα ετήσια επίπεδα λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων είναι πάνω από το συνιστώμενο όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Οι μετρήσεις αναφέρονται σε μικροσκοπικά αιωρούμενα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων, τα οποία προέρχονται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων. Η οδική κυκλοφορία, η βιομηχανία, η οικιακή θέρμανση και η γεωργία είναι οι κύριες πηγές μικροσωματιδίων. Μερικά από αυτά περνούν μέσω των πνευμόνων στην κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε ανθρώπινο όργανο.
Η χώρα που έχει πληγεί περισσότερο είναι η Βόρεια Μακεδονία. Σχεδόν τα δύο τρίτα του πληθυσμού ζουν σε περιοχές όπου η ρύπανση του αέρα είναι 4 φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο, ενώ τέσσερις περιοχές βρέθηκαν να έχουν σχεδόν εξαπλάσια ατμοσφαιρική ρύπανση, μεταξύ των οποίων και η πρωτεύουσα της χώρας, τα Σκόπια.
Την ίδια ώρα, η ανατολική Ευρώπη είναι σε χειρότερη κατάσταση από τη δυτική. Εξαίρεση αποτελεί η Ιταλία όπου οι μετρήσεις για τον αέρα σε περιοχές του βορρά είναι 4 φορές πάνω από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την έκθεση στα μικροσωματίδια. Σε επτά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Σερβία, Ρουμανία, Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Πολωνία, Σλοβακία και Ουγγαρία) η συγκέντρωση σε σωματίδια είναι διπλάσια από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ.
Δυστυχώς, το «καμπανάκι» χτυπά και για την Ελλάδα όπου στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας η ποιότητα του αέρα που αναπνέουν οι κάτοικοί τους δεν είναι καλή. Σύμφωνα με την έρευνα του Guardian, οι συγκεντρώσεις των μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 στην πλειονότητα των αστικών κέντρων είναι τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερες σε σύγκριση με τα όρια που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Σε τουλάχιστον πέντε πόλεις μάλιστα, το Ηράκλειο, την Κω, τη Ρόδο, τη Μυτιλήνη και την Καστοριά, οι συγκεντρώσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες.
Όπως προκύπτει από τον χάρτη του Guardian, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά οι συγκεντρώσεις κυμαίνονται από 16 ως 19 μικρογραμμάρια ΡΜ2,5 ανά κυβικό μέτρο αέρα. Ανάλογη είναι η εικόνα σε Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Κοζάνη, Κατερίνη, Τρίκαλα, Λαμία, Κόρινθο, Καλαμάτα και αλλού, ενώ σχετικά χαμηλότερες συγκεντρώσεις (14-16 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα) καταγράφονται στη Λάρισα και στην Πάτρα.
Συνολικά, σε επίπεδο Περιφερειών, η χειρότερη εικόνα καταγράφεται στη βόρεια και στην κεντρική Ελλάδα, στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και στην Κρήτη, ενώ καλύτερη είναι η κατάσταση στην Πελοπόννησο, στην κεντρική και δυτική Ελλάδα και στα νησιά του Ιονίου.
