Την Παρασκευή 18 και το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2024, θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα Πολιτιστικών Εκδηλώσεων του Συνοδικού Μεγάρου, Ιασίου 1, στην Αθήνα, το Γ΄ Επιστημονικό Συνέδριο Μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού της Ιεράς Συνόδου υπό τον γενικό τίτλο: «Η κληρονομιά των προσφύγων και η νεοελληνική κοινωνία του 20ού αιώνος. Θρησκευτικές παραδόσεις, συγγραφείς, τέχνη, διαφύλαξη της μνήμης».

Στο Συνέδριο θα συμμετέχει και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής ως ομιλητής στην Β΄ Συνεδρία της Παρασκευής, 18ης Οκτωβρίου 2024, και ώρα 19:15 και θα αναπτύξει το θέμα : «Πτυχές της οργάνωσης της Ελληνικής Κρατικής Διοίκησης στην Ανατολική Θράκη (1920-1922) σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Γεραγά» .

Την οργάνωση του Συνεδρίου έχει αναλάβει η Ειδική Συνοδική Επιτροπή Πολιτιστικής Ταυτότητος, με Πρόεδρο τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιο.

Η έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου θα γίνει την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου και ώρα 17.00 με τον χαιρετισμό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.

Στη συνέχεια θα παρουσιασθούν οι ανακοινώσεις των ομιλητών των δύο πρώτων συνεδριών. Το Συνέδριο θα συνεχισθεί το Σάββατο 19 Οκτωβρίου και ώρα 10.00 με τρεις συνεδρίες και στις 16.30 το απόγευμα του Σαββάτου με τις τελευταίες δύο συνεδρίες.

Καθηγητές Πανεπιστημίων και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων θα παρουσιάσουν θέματα σχετικά με τον βίαιο ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη και τη δημιουργία προσφυγικών οικισμών στις πόλεις της Ελλάδος. Θα αναδειχθεί η συμβολή των προσφύγων στη νεοελληνική κοινωνία, στην οικονομία, στις Τέχνες και στα Γράμματα και θα τονισθεί ο ιδιαίτερος σεβασμός των προσφύγων προς την Ορθόδοξη Πίστη και Παράδοση.

Το Συνέδριο θα μεταδίδεται και διαδικτυακώς από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις: www.ekklisia1821.gr OpenTV υβριδική ecclesiaTv.gr inTV.gr YouTube: ecclesiaTV.gr Θα μεταδίδεται επίσης από τις αντίστοιχες διευθύνσεις στο Facebook και στην Ομογένεια από τον Τηλεοπτικό Σταθμό GRECA TV.
Τα Πρακτικά του Συνεδρίου θα εκδοθούν σε Τόμο από τον Εκδοτικό Οίκο ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ. Ήδη έχει κυκλοφορηθεί ο Τόμος του Β΄ Επιστημονικού Συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2023, με θέμα: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη από τους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες μέχρι και τα δραματικά γεγονότα του 20ού αιώνος».

Το πρόγραμμα
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 17:00 Ἔναρξη Συνεδρίου – Χαιρετισμοί Ἐπισήμων Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Ἡ ἐγκατάσταση τῶν προσφύγων καί ἡ ἵδρυση προσφυγικῶν συνοικισμῶν» Πρόεδρος: Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ. Ἰγνάτιος 17:30
– 17:45 1η Εἰσήγηση: «Ἡ ἔνταξη τῶν Μικρασιατῶν προσφύγων στην ἑλληνική κοινωνία».
Εἰσηγητής: κ. Κωνσταντῖνος Κωτσιόπουλος.

17:45 – 18:00 2η Εἰσήγηση: «Προκαταλήψεις καί στερεότυπα μεταξύ Μικρασιατῶν καί γηγενῶν στή Μεσοπολεμική Ἑλλάδα». Εἰσηγητής: κ. Νίκος Τόμπρος.

18:00 – 18:15 3η Εἰσήγηση: «Οἱ σύλλογοι καί τά σωματεῖα τῆς Νέας Ἰωνίας ἦταν στυλοβάτες καί συμπαραστάτες τῶν προσφύγων στην προσπάθειά τους νά ἐγκατασταθοῦν στή νέα τους πατρίδα». Εἰσηγητής: κ. Λουκᾶς Χριστοδούλου.

18:15 –18:30 4η Εἰσήγηση: «Ὁ προσφυγικός οἰκισμός τῆς Νέας Σμύρνης. Ἵδρυση, ἐξέλιξη,
καθημερινότητα». Εἰσηγητής: κ. Γεώργιος Ναθαναήλ.

18:30 -18:45 5η Εἰσήγηση: «Ἀπό τήν τραγωδία τῆς προσφυγιᾶς (1922) στο ξεκίνημα μιᾶς νέας ζωῆς στήν πεδινή Ἠλεία. Κάτω Παναγιά Κυλλήνης, Λεχαινά, Νέα Μανωλάδα». Εἰσηγήτρια: κα Ἀθηνᾶ Κονταλῆ.

18:45 –19:00 Συζήτηση. 19:00 -19:15 Διάλειμμα.

B΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Ἡ προσφυγοποίηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ – Τρεῖς χαρακτηριστικές περιπτώσεις» Πρόεδρος: Ἀρχιμ. Θεόκλητος Μέντης

19:15 – 19:30 1η Εἰσήγηση: «Πτυχές τῆς ὀργάνωσης τῆς Ἑλληνικῆς Κρατικῆς Διοίκησης στήν Ἀνατολική Θράκη (1920-1922) σύμφωνα με τόν Κωνσταντῖνο Γεραγᾶ». Εἰσηγητής: Σεβ. Μητροπολίτης Μαρωνείας καί Κομοτηνῆς κ. Παντελεήμων.

19:30 – 19:45 2η Εἰσήγηση: «Γεννάδιος Ἀλεξιάδης, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καί Πρόεδρος τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς Προσφύγων». Εἰσηγήτρια: κα Ἀναστασία Λαλάγκου.

19:45 – 20:00 3η Εἰσήγηση: «Μικρασιάτες πρόσφυγες στήν Κύπρο». Εἰσηγητής: κ. Κωστῆς Κοκκινόφτας. 20:00 – 20:15 Συζήτηση.
Σάββατο 19 Οκτωβρίου
Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Θρησκευτικές παραδόσεις καί ἱερά κειμήλια τῶν προσφύγων ἀπό τή Μικρά Ἀσία, τόν Πόντο καί τήν Ἀνατολική Θράκη» Πρόεδρος: κ. Κωνσταντῖνος Χολέβας

10:00 –10:15 1η Εἰσήγηση: «Ἱερά Λείψανα καί ἐκκλησιαστικά κειμήλια ἀπό τίς Ἀλησμόνητες Πατρίδες στόν ἑλλαδικό χῶρο». Εἰσηγήτρια: κα Δέσποινα Μιχάλαγα.

10:15 – 10:30 2η Εἰσήγηση: «Προσφυγικές Λατρευτικές Τελετουργίες και Ἱερά Λείψανα. Ἡ περίπτωση τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Ρώσου στό Προκόπι Εὐβοίας». Εἰσηγητής: κ. Ἐμμανουήλ Βαρβούνης.

10:30 – 10:45 3η Εἰσήγηση: «Ἡ μεταφορά τῶν ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων από τή Μικρά Ἀσία στήν Ἑλλάδα. Ἡ περίπτωση τῶν Κυδωνιῶν καί τῆς Καππαδοκίας». Εἰσηγητής: κ. Στρατῆς Ἀναγνώστου.

10:45 – 11:00 4η Εἰσήγηση: «Θαύματα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στό σῶμα τῶν προσφύγων ἀπό τή Μικρασιατική περιπέτεια στήν προσφυγοποίηση. Ὑπό τόν προβολέα τῶν συλλογῶν ἱστορικῶν ἐκθέσεων τοῦ ἱστορικοῦ ἐγκρίτου περιοδικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἐορδαίας “Σάλπιγξ Ὀρθοδοξίας”». Εἰσηγητής: κ. Ἠλίας Μογλενίδης.

11:00 – 11:15 5η Εἰσήγηση: «Χειρόγραφο Φυλακτήριο (ROTULUS) τοῦ 1626 ἀπό τή Σπάρτη τῆς Πισιδίας Μικρᾶς Ἀσίας». Εἰσηγητής: κ. Στέλιος Μουζάκης.

11:15 – 11:30 Συζήτηση.

11:30 – 11:45 Διάλειμμα.
Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Οἱ Τουρκόφωνοι Ὀρθόδοξοι καί ἡ προσπάθεια τοῦ Κεμάλ γιά τήν ἵδρυση Τουρκορθοδόξου Πατριαρχείου» Πρόεδρος: Καθηγήτρια κα Ἰωάννα Στουφῆ – Πουλημένου
11:45 – 12:00 1η Εἰσήγηση: «Ὁ ρόλος τοῦ παπα-Εὐθύμ Καραχισαρίδη στην ἵδρυση τῆς Τουρκορθόδοξης Ἐκκλησίας». Εἰσηγητής: κ. Κώστας Φωτιάδης.

12:00 – 12:15 2η Εἰσήγηση: «Ἡ προσπάθεια τῶν Κεμαλικῶν γιά τή δημιουργία Τουρκορθόδοξης Ἐκκλησίας καί ὁ ρόλος τοῦ παπα-Εὐθύμ». Εἰσηγητής: κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος.

12:15 – 12:30 3η Εἰσήγηση: «Ὁ Ἅγιος Ἐθνομάρτυς Μητροπολίτης Ἰκονίου Προκόπιος (1859-1923) καί ὁ ἀγώνας του γιά τή ματαίωση τῆς ἵδρυσης “Τουρκορθοδόξου Πατριαρχείου”». Εἰσηγητής: κ. Χαράλαμπος – Περικλῆς Νομίδης.

12:30 – 12:45 4η Εἰσήγηση: «Ἡ δημιουργία τῆς Τουρκορθόδοξης Ἐκκλησίας μέσα ἀπό τά τηλεγραφήματα τῆς τουρκικῆς ἀντιπροσωπείας μέ τήν κυβέρνηση τῆς Ἄγκυρας κατά τή Συνδιάσκεψη τῆς Λωζάννης». Εἰσηγητής: κ. Κωνσταντῖνος Γκίνιος.

12:45 – 13:00 Συζήτηση.
Ε΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Ἡ συμβολή τῶν προσφύγων στή Λογοτεχνία καί στήν Τέχνη» Πρόεδρος: Καθηγητής κ. Δημήτριος Μόσχος 13:00 – 13:15 1η Εἰσήγηση: «Οἱ πρόσφυγες καί ἡ οἰκονομική καί πολιτιστική ἀνάκαμψη μετά τό 1922. Ἡ γενιά τοῦ ᾽30». Εἰσηγητής: κ. Γιῶργος Καραμπελιᾶς.

13:15 – 13:30 2η Εἰσήγηση: «Παράδοση καί Ἀνανέωση: Ἡ συμβολή τοῦ Φώτη Κόντογλου στή νεοελληνική ἐκκλησιαστική ζωή καί πνευματικότητα». Εἰσηγήτρια: κα Ἰωάννα Στουφῆ – Πουλημένου. 13:30 – 13:45 3η Εἰσήγηση: «Ἰωάννα Τσάτσου – Σεφεριάδη (1909-2000): Ὁ ἀδελφός μου Γιῶργος Σεφέρης. Ἀναμνήσεις ἀπό τή γῆ τῆς Ἰωνίας». Εἰσηγήτρια: κα Ἀλεξάνδρα – Μαρίνα Δαπουδάνη.

13:45 – 14:00 4η Εἰσήγηση: «Ἀπό τή Σμύρνη στόν Πειραιᾶ – Μουσικές ἰχνηλασίες». Εἰσηγητής: κ. Δημήτρης Σταθακόπουλος.

14:00 -14:15 5η Εἰσήγηση: «Δοσίθεος Κατουνακιώτης Μοναχός: Ὁ δωδεκάχρονος τυφλός πρόσφυγας, ὁ μεγάλος ἐμπνευστής, δάσκαλος καί ἐφευρέτης ἁπτικοῦ κώδικα Braille βυζαντινῆς μουσικῆς». Εἰσηγητές: Πρωτοπρ. Θεόδωρος Τσαμπατζίδης καί κ. Γεώργιος Πατρώνας.

14:15 – 14:30 Συζήτηση.

14:30 – 16:30 Μεσημβρινή διακοπή.
ΣΤ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Ἡ συμβολή τῶν προσφύγων στήν Οἰκονομία» Πρόεδρος: Καθηγήτρια κα Αἰκατερίνη Γαλάνη

16:30 – 16:45 1η Εἰσήγηση: «Ἡ συμβολή τῶν γυναικείων Συλλόγων καί φορέων στήν ἀποκατάσταση καί περίθαλψη τῶν προσφύγων. Ἡ ἐκμετάλλευση τῶν γυναικῶν προσφύγων ὡς ἐργατικοῦ δυναμικοῦ στήν Κλωστοϋφαντουργία, Ταπητουργία καί Βιομηχανία τῆς ἐποχῆς». Εἰσηγήτρια: κα Μαίρη Πίνη. 16:45 – 17:00 2η Εἰσήγηση: «Ἀπό τήν τεχνογνωσία τῆς ἐπιβίωσης στή σύγχρονη ἐπιχειρηματική δραστηριότητα. Συγκρότηση ἐπιχειρήσεων Μικρασιατῶν προσφύγων στήν Ἀθήνα κατά τήν περίοδο τοῦ Μεσοπολέμου. Τό παράδειγμα τῶν ἀλλαντοπωλείων στο κέντρο τῆς Ἀθήνας». Εἰσηγητής:
κ. Γεώργιος Κούζας.

17:00 – 17:15 3η Εἰσήγηση: «Ὁ Οἰκοδομικός Συνεταιρισμός Ἀστῶν Προσφύγων Λατομείου Εὐαγγελιστρίας Θεσσαλονίκης». Εἰσηγητής: κ. Πασχάλης Βαλσαμίδης.

17:15 – 17:30 4η Εἰσήγηση: «Οἱ Μικρασιάτες πρόσφυγες στή Σάμο τοῦ Μεσοπολέμου. Ἐπιλογές ἐπαγγελματικῆς ἀποκατάστασης και μία προσπάθεια ἀποτίμησης τῆς προσφυγικῆς οἰκονομικῆς ἐπίδρασης στή σαμιακή κοινωνία». Εἰσηγητής: κ. Μανόλης Γιαννοῦτσος.

17:30 – 17:45 Συζήτηση.
Ζ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ «Οἱ συσσωματώσεις τῶν προσφύγων καί ἡ διαφύλαξη τῆς Ἱστορικῆς Μνήμης» Πρόεδρος: Καθηγητής κ. Ἐμμανουήλ Βαρβούνης 17:45 – 18:00 1η Εἰσήγηση: «Ἡ διατήρηση τῆς Ἱστορικῆς Μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας (1913-1923)». Εἰσηγητής: κ. Βασίλειος Μεϊχανετσίδης.

18:00 – 18:15 2η Εἰσήγηση: «Ἡ κατάκτηση τοῦ δικαιώματος τῶν Ποντίων στή Μνήμη (1922-1994)».
Εἰσηγητής: κ. Κωνσταντῖνος Σαμουρκασίδης.

18:15 – 18:30 3η Εἰσήγηση: «Κοινωνικές συσσωματώσεις, πολιτισμικές πρακτικές καί ζῶσα προσφυγική κληρονομιά: Πολιτικές σύγχρονης πολιτισμικῆς παραγωγῆς καί ἀνάδειξη τῆς ἱστορικῆς κουλτούρας». Εἰσηγήτρια: κα Ζωή Μάργαρη.

18:30 – 18:45 4η Εἰσήγηση: «Λαογραφικές ἀναζητήσεις στίς ἀνέκδοτες σημειώσεις τοῦ διδασκάλου Δημητρίου Παπαδόπουλου (Σταυριώτη) ἐκ Πόντου» Εἰσηγήτρια: κα Μυροφόρα Εὐσταθιάδου.

19:00 Συμπεράσματα καί Λήξη τοῦ Συνεδρίου ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς Καθηγητή κ. Ἐμμανουήλ Βαρβούνη, Κοσμήτορα τῆς Σχολῆς Κλασικῶν καί Ἀνθρωπιστικῶν Σπουδῶν τοῦ ΔΠΘ.