Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, ένας όρος που έχει κάνει τον γύρο των ακαδημαϊκών κύκλων, είναι μια σύγχρονη εποχή που χαρακτηρίζεται από τη συγχώνευση των τεχνολογιών. Υπερβαίνει τα όρια μεταξύ της φυσικής, της ψηφιακής και της βιολογικής σφαίρας. Η επανάσταση χαρακτηρίζεται από αναδυόμενες τεχνολογικές ανακαλύψεις σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, το Διαδίκτυο των πραγμάτων, τα αυτόνομα οχήματα, η 3D εκτύπωση, η νανοτεχνολογία, η βιοτεχνολογία, η κβαντική πληροφορική και πολλά άλλα.

Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, σε αντίθεση με αυτές που προηγήθηκαν, εξελίσσεται με εκθετικό ρυθμό. Ο βαθύς αντίκτυπός του αγγίζει κάθε βιομηχανία και κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής. Από τον τρόπο που εργαζόμαστε μέχρι τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε και ζούμε, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση μεταμορφώνει τον κόσμο όπως τον ξέρουμε.

Όπως συμβαίνει με κάθε εξέλιξη, η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση φέρνει το δικό της σύνολο προκλήσεων και προβλημάτων. Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που εγείρει έγκειται στον τομέα της ασφάλειας.

Ζητήματα ασφάλειας που προκύπτουν με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση

Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, ενώ προσφέρει αμέτρητα οφέλη, παρουσιάζει επίσης σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια. Καθώς η γραμμή μεταξύ του φυσικού και του ψηφιακού κόσμου θολώνει, το πεδίο για απειλές και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο αυξάνεται εκθετικά. Από τις παραβιάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα έως τις συντονισμένες επιθέσεις σε υποδομές ζωτικής σημασίας, τα ζητήματα ασφάλειας που προκύπτουν με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι εκτεταμένα και περίπλοκα.

Ο ταχύς ρυθμός της τεχνολογικής προόδου συχνά ξεπερνά την ανάπτυξη των μέτρων ασφαλείας, αφήνοντας τρωτά σημεία που μπορούν να αξιοποιηθούν. Αυτό επιδεινώνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι πολλές από αυτές τις τεχνολογίες είναι διασυνδεδεμένες, πράγμα που σημαίνει ότι μια παραβίαση της ασφάλειας σε μια περιοχή μπορεί να έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές.

Εν μέσω αυτών των προκλήσεων, μια φιλοσοφική προσέγγιση γνωστή ως ανθρωποκεντρισμός αναδύεται ως πιθανή λύση σε αυτά τα ζητήματα ασφάλειας.

Τι είναι ο Ανθρωποκεντρισμός;

Ο ανθρωποκεντρισμός, ένας όρος που προέρχεται από το ελληνικό «άνθρωπος» , είναι μια φιλοσοφική άποψη που τοποθετεί τους ανθρώπους στο κέντρο του σύμπαντος. Υποστηρίζει ότι τα ανθρώπινα όντα είναι οι πιο σημαντικές οντότητες στον κόσμο και ότι όλες οι άλλες οντότητες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας, πρέπει να αξιολογούνται με βάση τη χρησιμότητά τους για τον άνθρωπο.

Αυτή η προοπτική συχνά αντιπαραβάλλεται με τον βιοκεντρισμό, ο οποίος υποστηρίζει ότι όλες οι μορφές ζωής, όχι μόνο οι άνθρωποι, έχουν εγγενή αξία. Ωστόσο, όπως θα δούμε, η σημασία του ανθρωποκεντρισμού στον 21ο αιώνα, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, δεν μπορεί να μην ειπωθεί.

Η σημασία του ανθρωποκεντρισμού στον 21ο αιώνα

Στο πλαίσιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, όπου η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία και επηρεάζει όλο και περισσότερο κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, υπογραμμίζεται η σημασία του ανθρωποκεντρισμού στον 21ο αιώνα. Χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι η τεχνολογία πρέπει να υπηρετεί την ανθρωπότητα, όχι το αντίστροφο.

Μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στο σχεδιασμό και την εφαρμογή τεχνολογίας και συστημάτων που είναι πιο φιλικά προς το χρήστη και προσβάσιμα. Τοποθετώντας τους ανθρώπους στο επίκεντρο, η τεχνολογία μπορεί να προσαρμοστεί στις ανθρώπινες ανάγκες και δυνατότητες, αντί να αναγκάζει τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στην τεχνολογία.

Ο ανθρωποκεντρισμός μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των ηθικών επιπτώσεων της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Δίνοντας προτεραιότητα στην ανθρώπινη ευημερία και αξιοπρέπεια, μπορεί να καθοδηγήσει τις αποφάσεις γύρω από την τεχνολογική ανάπτυξη και εφαρμογή, διασφαλίζοντας ότι συμβάλλουν στην ανθρώπινη άνθηση και όχι στην πρόκληση βλάβης ή διαταραχής.

Η διασταύρωση του ανθρωποκεντρισμού και της ασφάλειας στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης

Η διασταύρωση του ανθρωποκεντρισμού και της ασφάλειας στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης είναι ένας κρίσιμος τομέας εξερεύνησης. Τοποθετώντας τους ανθρώπους στο επίκεντρο, τα μέτρα ασφαλείας μπορούν να σχεδιαστούν για την προστασία των ατόμων και των κοινοτήτων, και όχι μόνο των συστημάτων ή των δεδομένων.

 Στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για παράδειγμα, μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση θα έδινε προτεραιότητα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων των ατόμων, παρά απλώς στην ασφάλεια συστημάτων ή δικτύων. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει το σχεδιασμό συστημάτων που είναι εγγενώς ασφαλή και σέβονται την ιδιωτική ζωή των χρηστών, αντί να βασίζονται στους χρήστες για την ασφάλεια των δικών τους δεδομένων.

Ομοίως, στον τομέα της φυσικής ασφάλειας, ο ανθρωποκεντρισμός θα μπορούσε να καθοδηγήσει την ανάπτυξη μέτρων ασφαλείας που προστατεύουν τους ανθρώπους και τις κοινότητες, και όχι μόνο τα περιουσιακά στοιχεία ή τις υποδομές. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει τον σχεδιασμό μέτρων ασφαλείας χωρίς αποκλεισμούς και λαμβάνοντας υπόψη τις ποικίλες ανάγκες και τα τρωτά σημεία των διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων.

Ο ρόλος του ανθρωποκεντρισμού στην ασφάλεια είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο κρίσιμος. Με τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και ο αυτοματισμός να γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες, η ανάγκη να διασφαλιστεί ότι αυτές οι τεχνολογίες σχεδιάζονται και χρησιμοποιούνται με τρόπους που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια θα γίνει ακόμη πιο πιεστική.

📌Στον 21ο αιώνα, η ανθρωποκεντρικότητα ως όλον είναι το κλειδί για την επίτευξη της ασφάλειας.

Κωνσταντίνος Ν. Ζουμπιάδης (ASSM)▪ Διαπιστευμένος Υπεύθυνος Ανώτατης Ασφάλειας και Διαχείρισης Κρίσιμων Κρίσεων (Level 5)▪ Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Στελεχών Πολιτικής Προστασίας (HCDMI)

(μέρος α)